Pas, mačka i čovjek oko uz oko
Noćni vid
Ako bi željeli da na početku razjasnimo ko bolje vidi po noći pas ili čovjek onda bi najbolji odgovor bio mačka. Mačka je svakako šampion noćnog vida , mada ni pas nije daleko, dok je čovjek totalni autsajder u ovoj kategoriji , zato čovjek ima vještačku svjetlost koja mu pomaže i osvetljava okolinu po noći.
Postoje 3 značajna faktora koja pomažu psu i mački da bolje vidi noću od čovjeka. Prvi je daleko veći broj fotosenzitivnih ćelija štapića na mrežnjači oka kod psa i mačke u odnosu na čovjeka, drugi je postojanje sloja tapetum lucidum kod pasa i mačaka , a koga nemaju primati uključujući i ljude i treći razlog je veći dijametar zenice kod pasa i mačaka koja se tokom noći maksimalno širi i tako propušta i minimalnu količinu svjetlosti koja postoji.Znajući ovo lako nam je da shvatimo zašto pas , a posebno mačka bolje vide od čovjeka noću.
Oštrina vida
Ovo je kategorija u kojoj je čovjek pobjednik ne samo u odnosu na psa ili mačku već i odnosu na konja recimo.
Ovo se naravno odnosi na oštrinu vida danju i čovjeku ovdje pomaže prije svega veći broj one druge grupe fotosenzitivnih ćelija na mrežnjači koji se zovu stubići. Broj ovih receptora je i do 8 puta veći na centralnom dijelu retine kod čovjeka nego kod psa ili mačke pa samim tim čovjek vidi danju jasnije od psa i mačke. Drugi razlog za bolju oštrinu vida treba tražiti u naprednijim mogućnostima našeg sočiva. Ono što je interesantno je sposobnosti mačaka koje žive napolju i onih koje žive u kućama nijesu iste po ovom pitanju. Mačke koje žive napolju imaju reklo bi se veće oči i bolju oštrinu vida od onih koje žive i kući.
Boje
Po pitanju boja pas je veoma sličan ljudima daltonistima jer vrlo loše razlikuje boje, a mačka je moglo bi se reći za nijansu bolja od psa u ovoj kategoriji. Razlog ovome ponovo leži u malom broju ćelija stubića na mrežnjači psa i mačke jer one nose pigment iodopsin koji je odgovoran za detekciju boja. Tako pas zbog postojanja samo dva tipa ćelija stubića vidi samo dvije osnovne boje žutu i plavu dok mačka razaznaje osim ove dvije boje i spektar zelene boje.
Ipak ova činjenica ne ugrožava životinjama iz grupe canida i felida kojima pripadaju pas i mačka činjenicu da budu dobri lovci tj. predatori jer oni bolje detektuju kretanja u okolini u odnosu na čovjeka i imaju veći ugao vida, što im je važno za pravovremenu detekciju plijena.
I dok pišem ovaj tekst u sitne sate sjetih se konačno zašto je moda važnija meni nego mom psu. Pa zbog boja.
Srdačan pozdrav do septembra i prijatno ljeto sa mnogo živih boja želim svim vjernim čitaocima.
Pripremio: Branko Živković, veterinar specijalista PVU Animavet Podgorica
